Kiểm thử phần mềm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng sản phẩm trước khi đến tay người dùng. Trong số rất nhiều phương pháp kiểm thử, kiểm thử thủ công (Manual Testing) vẫn luôn giữ vị trí đặc biệt, là nền tảng vững chắc cho mọi quy trình kiểm thử. Vậy bạn đã hiểu rõ về Test manual là gì và có các kỹ thuật Test manual nào trong thế giới của các tester chưa? Cùng mình tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Khám phá test manual

Test manual là gì?

Test manual là quá trình kiểm tra phần mềm bằng cách sử dụng các kỹ thuật thủ công để tìm kiếm lỗi và đảm bảo phần mềm hoạt động như mong đợi. Tester sẽ thực hiện các thao tác thủ công, nhập dữ liệu, tương tác với phần mềm và quan sát kết quả để phát hiện bất kỳ lỗi nào.

Mục đích chính của test manual

• Phát hiện lỗi: Xác định các lỗi, thiếu sót và vấn đề trong phần mềm.
• Đảm bảo chất lượng: Kiểm tra xem phần mềm có hoạt động đúng theo yêu cầu, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng đã đặt ra hay không.
• Cải thiện khả năng sử dụng: Kiểm tra xem phần mềm có dễ sử dụng, thân thiện với người dùng hay không.

Khi nào nên áp dụng test manual?

Test manual thường được áp dụng trong các trường hợp sau:

• Kiểm thử thăm dò: Kiểm tra phần mềm theo cách tự do, không theo bất kỳ kế hoạch nào, để phát hiện lỗi tiềm ẩn.
• Kiểm thử Ad-hoc: Kiểm thử ngẫu nhiên, không có kế hoạch cụ thể, nhằm tìm kiếm lỗi theo cách bất ngờ.
• Kiểm thử khả năng sử dụng (Usability Testing): Kiểm tra xem phần mềm có dễ sử dụng, thân thiện với người dùng hay không, thông qua việc theo dõi và phản hồi của người dùng thử nghiệm.

So sánh kiểm thử thủ công và kiểm thử tự động

Kiểm thử thủ công và kiểm thử tự động đều là những phương thức quan trọng trong kiểm thử phần mềm, nhưng chúng có những ưu điểm và hạn chế riêng.

Kiểm thử thủ công

Ưu điểm

• Tiết kiệm chi phí ban đầu.
• Phản hồi nhanh chóng về giao diện người dùng.
• Tiết kiệm thời gian khi có thay đổi nhỏ trong phần mềm.
• Cơ hội chạy thử nghiệm để tìm kiếm lỗi phức tạp, giúp tester nâng cao tay nghề.

Hạn chế

• Cần nhiều nhân lực để thực hiện kiểm thử.
• Tốn nhiều thời gian và công sức.
• Độ tin cậy kém hơn so với kiểm thử tự động.
• Chỉ hữu ích khi các trường hợp kiểm thử chạy một hoặc hai lần.
• Quá trình không được ghi lại, không có tính tái sử dụng.

Kiểm thử tự động

Ưu điểm

• Tăng độ chính xác và hiệu quả kiểm thử.
• Tiết kiệm thời gian và công sức.
• Thực hiện các trường hợp kiểm thử phức tạp và lặp lại.
• Tăng tính tái sử dụng và dễ dàng quản lý.

Hạn chế

• Chi phí đầu tư ban đầu cao.
• Cần kỹ năng lập trình để viết script kiểm thử.
• Không thể phát hiện các lỗi liên quan đến giao diện người dùng.

Khám phá các kỹ thuật test manual phổ biến

Kiểm thử thủ công sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để đảm bảo chất lượng phần mềm. Dưới đây là một số kỹ thuật phổ biến:

Unit testing

Unit testing là kỹ thuật kiểm thử từng module nhỏ nhất của phần mềm, nhằm đảm bảo mỗi module hoạt động đúng chức năng. Tester sẽ kiểm tra từng đơn vị mã nguồn độc lập, xác định xem nó có đáp ứng đúng yêu cầu kỹ thuật hay không.

System testing

System testing là kỹ thuật kiểm thử toàn bộ hệ thống phần mềm, nhằm đảm bảo hệ thống hoạt động đúng chức năng và đáp ứng các yêu cầu của người dùng. Tester sẽ kiểm tra toàn bộ hệ thống, bao gồm cả tương tác giữa các module, dữ liệu đầu vào và kết quả đầu ra.

Black box testing & white box testing

Black box testing: Kiểm thử hộp đen là kỹ thuật kiểm thử phần mềm dựa trên chức năng của phần mềm, không cần quan tâm đến mã nguồn bên trong. Tester sẽ kiểm tra phần mềm dựa trên yêu cầu chức năng, các trường hợp sử dụng và dữ liệu đầu vào.

White box testing: Kiểm thử hộp trắng là kỹ thuật kiểm thử phần mềm dựa trên cấu trúc mã nguồn của phần mềm. Tester sẽ kiểm tra mã nguồn, dòng lệnh, đường dẫn logic và cấu trúc dữ liệu để phát hiện lỗi.

Acceptance testing

Acceptance testing là kỹ thuật kiểm thử để xác định xem phần mềm đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu của người dùng hay chưa. Tester sẽ kiểm tra xem phần mềm có hoạt động đúng theo yêu cầu, mang lại giá trị cho người dùng và đáp ứng các tiêu chuẩn đã định sẵn.

Integration testing

Integration testing là kỹ thuật kiểm thử các module đã được kiểm thử riêng biệt, để xác định xem chúng có thể hoạt động cùng nhau một cách chính xác hay không. Tester sẽ kiểm tra sự tương tác giữa các module, đảm bảo dữ liệu được truyền và xử lý chính xác giữa các module.

Quy trình test manual

Kiểm thử thủ công là một quy trình bài bản, đòi hỏi sự cẩn thận và tỉ mỉ. Quy trình này bao gồm các bước sau:

Chuẩn bị

• Hiểu rõ yêu cầu: Đọc và phân tích tài liệu về dự án, nắm rõ yêu cầu chức năng, các trường hợp sử dụng, dữ liệu đầu vào và kết quả đầu ra của phần mềm.
• Phác thảo test cases: Lập kế hoạch kiểm thử, xác định các trường hợp kiểm thử, dữ liệu thử nghiệm và các bước kiểm thử cụ thể.
• Xem xét và lên kế hoạch: Xem xét và đánh giá các trường hợp kiểm thử, lên kế hoạch thực hiện kiểm thử hiệu quả.

Thực thi

• Thực hiện các trường hợp kiểm thử: Thực hiện các trường hợp kiểm thử đã được lên kế hoạch, ghi chú kết quả kiểm thử, phát hiện lỗi và ghi lại thông tin liên quan.
• Báo cáo lỗi: Báo cáo các lỗi phát hiện, cung cấp thông tin chi tiết về lỗi, bước thực hiện và kết quả kiểm tra.

Báo cáo

• Tổng hợp lỗi: Thu thập và phân tích các lỗi đã phát hiện, xác định mức độ nghiêm trọng, ưu tiên xử lý và nguyên nhân của lỗi.
• Đề xuất giải pháp: Đề xuất giải pháp sửa chữa lỗi, đưa ra các khuyến nghị về cải thiện chất lượng phần mềm.

Bộ công cụ hỗ trợ test manual

Các công cụ hỗ trợ giúp Manual Tester tự tin hơn trong quá trình kiểm thử. Dưới đây là một số công cụ phổ biến:

Quản lý testcase

• Zephyr: Công cụ quản lý test case giúp theo dõi, quản lý các trường hợp kiểm thử, tạo báo cáo, phân tích kết quả kiểm thử.
• TestLink: Công cụ quản lý test case open source, hỗ trợ quản lý test case, theo dõi tiến độ kiểm thử, tạo báo cáo kiểm thử.

Theo dõi lỗi, hợp tác nhóm trơn tru

• Jira: Công cụ quản lý issue hỗ trợ theo dõi lỗi, quản lý công việc, hợp tác nhóm, báo cáo tiến độ.
• Trello: Công cụ quản lý dự án, hỗ trợ quản lý công việc, theo dõi tiến độ, hợp tác nhóm.

Kiểm thử API

• Postman: Công cụ kiểm thử API hỗ trợ gửi request, xác thực dữ liệu, tạo báo cáo.
• REST Assured: Framework kiểm thử API cho Java, hỗ trợ kiểm thử API, so sánh dữ liệu, tạo báo cáo.

Ưu điểm và hạn chế của test manual

Kiểm thử thủ công có những ưu điểm và hạn chế riêng, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi ứng dụng.

Ưu điểm của test manual

• Tiết kiệm chi phí: Kiểm thử thủ công ít tốn kém hơn so với kiểm thử tự động, đặc biệt là trong các dự án nhỏ hoặc các trường hợp kiểm thử đơn giản.
• Phản hồi nhanh: Kiểm thử thủ công có thể cho kết quả nhanh chóng, đặc biệt là khi kiểm tra giao diện người dùng hoặc các lỗi đơn giản.
• Phát hiện lỗi phức tạp: Kiểm thử thủ công có khả năng phát hiện các lỗi phức tạp, khó phát hiện bằng kiểm thử tự động, vì tester có thể đưa ra những nhận định chủ quan và tìm kiếm lỗi dựa trên kinh nghiệm.

Hạn chế của test manual

• Tốn thời gian: Kiểm thử thủ công tốn nhiều thời gian và công sức, đặc biệt là khi kiểm tra các hệ thống lớn hoặc các trường hợp kiểm thử phức tạp.
• Phụ thuộc vào con người: Kiểm thử thủ công phụ thuộc vào con người, dễ bị ảnh hưởng bởi yếu tố chủ quan, có thể dẫn đến sai sót hoặc lỗi bỏ sót.
• Khó tái sử dụng: Kiểm thử thủ công khó tái sử dụng, mỗi trường hợp kiểm thử thường chỉ được thực hiện một lần, không thể tự động hóa.

Manual Tester: Nghề nghiệp đầy tiềm năng trong kỷ nguyên số

Kiểm thử thủ công là một nghề nghiệp quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển phần mềm.

Vai trò của Manual Tester trong quy trình phát triển phần mềm

Manual Tester đóng vai trò quan trọng trong quy trình phát triển phần mềm, bằng cách:

• Kiểm tra chất lượng: Đảm bảo phần mềm hoạt động đúng chức năng, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng.
• Phát hiện lỗi: Tìm kiếm, phát hiện và báo cáo lỗi trong phần mềm.
• Cải thiện khả năng sử dụng: Kiểm tra xem phần mềm có dễ sử dụng, thân thiện với người dùng hay không.
• Đảm bảo sự hài lòng của khách hàng: Đảm bảo phần mềm đáp ứng được nhu cầu và mong đợi của khách hàng.

Kỹ năng cần thiết để trở thành một Manual Tester chuyên nghiệp

Để trở thành một Manual Tester chuyên nghiệp, bạn cần trang bị những kỹ năng sau:

• Kiến thức chung: Sử dụng máy tính, cài đặt phần mềm, tin học cơ bản.
• Kiến thức cơ bản về lập trình: Hiểu biết cơ bản về SQL, CSS, HTML.
• Kiến thức về kiểm thử phần mềm: Hiểu rõ các định nghĩa về kiểm thử, thuật ngữ, quy trình kiểm thử, quy trình phát triển phần mềm.
• Kiến thức về các loại kiểm thử phổ biến: Nắm vững các loại kiểm thử khác nhau, như Unit Testing, System Testing, Acceptance Testing.
• Kỹ năng phân tích: Khả năng phân tích yêu cầu, xác định các trường hợp kiểm thử, đánh giá kết quả kiểm thử.
• Kỹ năng giao tiếp: Khả năng giao tiếp hiệu quả, truyền đạt thông tin rõ ràng, hợp tác với các thành viên trong nhóm.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề: Khả năng phân tích, xác định và giải quyết vấn đề.

Kiểm thử thủ công là một nghề nghiệp đầy tiềm năng và thử thách, mang lại nhiều cơ hội phát triển cho những ai đam mê lĩnh vực công nghệ.

Kết luận

Test manual đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo chất lượng và độ tin cậy của bất kỳ sản phẩm phần mềm nào. Hiểu rõ và áp dụng thành thạo các kỹ thuật test manual không chỉ giúp bạn phát hiện lỗi sớm mà còn nâng cao trải nghiệm người dùng. Khám phá Crypto mong rằng với bài chia sẻ này của mình sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm test manua và các kỹ thuật test manual phổ biến hiện nay.